نظر زنده یاد استاد دکتر  کوروش صفوی  زبان شناس برجسته و فقید ایرانی درباره لُری ( بخشی از یک مصاحبه)
 
 آیا مازندرانی، لُری، گیلکی و...گویش هستند یا زبان؟

در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد یک دیدگاه می‌گوید وقتی شما با یک ابزار ایجاد ارتباطی مواجه می‌شوید که به کمک زبان مادری برایتان قابل درک نیست، ابزار ایجاد ارتباط تازه است. من وقتی به خرم‌آباد، رشت و دیگر جاهای ایران مسافرت کنم و با افرادی که خیلی تحت‌تأثیر زبان فارسی قرار نگرفته‌اند و بومی آن‌جا و ترجیحا کم‌سواد باشند برخورد کنم، این افراد از زبان خودشان ناب‌تر استفاده کنند. من زبان آن‌ها را متوجه نمی‌شوم، بنابراین یک دیدگاه می‌گوید که همه این‌ها را باید زبان‌ محسوب کرد. 

به زبان و زبان‌هایی که رسمی هستند «زبان» می‌گوییم و آن زبان‌هایی که رسمی نیستند را «گویش» می‌نامیم، ولی گویش زبان است. این یک دیدگاه بود که عرض کردم. پس در ایران، فارسی به‌عنوان «زبان» و کردی و  ترکی گویش است، ولی همین تُرکی در جمهوری آذربایجان زبان است، چون آنجا زبان رسمی است. کردی در ناحیه کردستان عراق که زبان رسمی است، زبان کردی است، لری هنوز گویش است. در هیچ کشوری لری، به‌عنوان زبان رسمی نیست. ولی از این دیدگاهی که من دارم استفاده می‌کنم، فقط یادتان باشد گویش مساوی است با زبان منهای رسمیت، یعنی تمام گویش‌ها زبان‌اند، در منطقه‌ای ممکن است رسمی باشند و در منطقه دیگری ممکن است رسمی نباشد. 

مثلا لری گونه‌های مختلفی دارد، یعنی آن لری که در قوم فارس است و به قوم لر بزرگ معروف است، با لری که در ناحیه غرب ایران است اصلا مثل هم صحبت نمی‌کنند. بسیاری از مواقع دوستانی داشتم که مثلا از ناحیه خرم‌آباد بودند، وقتی با هم به شیراز مسافرت کردیم در آن‌جا با چند تا از دوستان لر مقیم شیراز برخورد کردیم که لری صحبت می‌کردند وقتی طرف داشت صحبت می‌کرد از دوست خرم‌آبادی سوال کردم که متوجه می‌شوی چه می‌گوید؟ گفت نه، گفتم مگه تو لر نیستی؟ گفت چرا، ولی لری ما با لری این‌ها فرق دارد.

وی در جای دیگری از مصاحبه می افزاید:

یعنی وظیفه ما در زبان‌شناسی، مطالعه زبان‌های ایران است، چه زبان‌های ایرانی باشد مثل مازندرانی و گیلکی و لری و... و چه زبان‌های دیگری که در ایران به کار می‌رود مثل ترکی، عربی دراویدی و ... یا مثلا ارمنی‌های ایران وقتی به زبان ارمنی صحبت می‌کنند، هرچند زبان هند و اروپایی است اما جزو زبان‌های ایرانی نیست ولی به هر حال در ایران تکلم می‌شود.

منبع: خبرگزاری کتاب ایران( ibna)

پی نویس:

منظور دکتر صفوی  از گویش با آنچه که متداول و منظور نظر شما هست فرق دارد. منطور ایشان از گویش در اینجا همانگونه که خودشان تاکید می کند زبان منهای رسمیت است؛ به عبارت دیگر ایشان لُری، گیلکی و..... را از لحاظ علمی و  زبان شناسی همانگونه که تصریح می کند زبان می داند ولی در عرف سیاسی_اجتماعیِ غالب به دلیل فقدان رسمیت سیاسی،  گویش قلمداد می شوند.