نویسنده:حسین اسدی ایسوند.

مٱئمتٱقی خوݩ(محمد تقی خان)

مٱئمتٱقی خون بٱختؽاری اؽلخون
بٱختؽاری ڤ دۉرون فرموݩ رونی قاجار ڤیڌا.
فرموݩ رونی مٱئمتٱقی خوݩ هونا ڤا فرموݩ رونی مٱئمڌٱلی شاه، ڤ فاسلاٛ سالا ۱۳۸۰تا۱۸۴۵زماری، اؽلخونی بٱختؽاری ناٛ ؤرمول داشڌاْ.
بؽ تٱردیڌ یٱکؽ زاْ نامڌیارتٱرین ۉ مٱرڌمی تٱرین خانٱل بٱختؽاری مؽناْ ڤیرگار نهنڳ، مٱئمتٱقی خون بٱختؽاری هؽڌا.
بونی ؤر قۉلؽ هنا سی سال ڤا ڤاروتٱرین هرنڳ ؤر لٱت کٱگؽ زاْ ؤلاتاْ لورگٱپ فرموݩ رونی کرڌاْ ۉ ؤر بٱشنؽ ؤلٱهؽ زاْ ختلاٛ داونی ۉ داوناْ ٱفڌاو نشینوݩ نفوذ ۉ تٱسٱلوت داشڌاْ.
مؽنجخا سالا۱۲۲۶تا۱۲۵۷ ه.ق اؽلخونی بٱبختؽاری ناٛ ؤرمول داشڌ.
بٱڤاْ مٱئمتٱقی خوݩ علی خوݩ زه شاخه کیان اٛرسی چالنڳ ڤیڌا کاْ ڤ تٱئرؽک تاتاٛزایٱل(مؽناْ سٱفٱرنوماٛ لایارد،گٱگاٛیٱلس) هٱسٱن خوݩ ۉ فٱتٱئلی خوناٛ کیان اْرسی،فٱتٱئلی شاه جاقار هوناٛ زاْ فرموݩ رونی مٱئزۊل ۉ فرموݩ دا تیاساٛ میل کٱشیڌن. داس بی ڤی خانم دوهڌٱر کاڌآقا میر مٱکڤٱنڌی ڤیڌا.
دینا زاْ ؤر کناری بٱڤس،مٱئمتٱقی خوݩ ساوا ڤا گٱگاٛیٱل دهریس سی هناڌاری زاْ جوݩسوݩ مؽناْ دئی زاْ فریڌٱن پۊرسڌن. علی خوناٛ ناڤینا ڤ مٱئمتٱقی خوݩ فرٱ اٛلاقاٛ داشڌ.
مٱئمتٱقی خوݩ کور علی خوݩ کور هٱیڤلاخوݩ کوررٱشیڌخوݩ کیان اٛرسی ڤیڌ. دا رٱشیڌخوݩ دٱڌاْ علی موراڌ خوناٛ موخڌارۉڌۉلاٛ چالنڳ ڤیڌکاْ ڤا کٱریم خوناٛ زٱنڌ سی ڤایر کرڌناٛ هرنڳ داوڌاری اْکرڌ.
دیڌموݩ مٱئمتٱقی خوݩ مئناْ فریڌٱن ڤنشیݩ داشڌن اما ڤا دومؽنی کاْ مؽنجخا رٱشیڌخوݩ ۉ علی موراڌ خوناٛ موخڌارۉ ڌۉلاٛ ڤاکل آڤیڌ ڤ مالمیر،هلایجان ۉ قٱلاٛ تول بارکرڌن.
مٱئمتٱقی خوݩ پٱنژ گٱگاٛ ڤ نوم ٱڤولفٱت،علی نٱقی،مٱئمکٱریم،خانباڤا ۉ کٱرڤٱلی داشڌ،مؽناْ قٱرڌؽ زاْ رڤایٱتا بوراٛ گٱگاٛیٱلس شٱش پؽا هؽل کرڌناٛ ۉ زاْ گٱگاٛ دهری ڤ نوم هٱسٱڌخوݩ ؤیر اْکونن.
ساْ زؽناٛ داشڌاْ کاْ نامڌیارتٱرینسوݩ خاتوݩ جوݩ خانم ڤیڌاْ.
بٱچی یٱل فرٱهی داشڌاْ کاْ ساْ تا زاْ کوریٱلس هنونن: هوساٛقولی خوݩ،مٱئڌی قولی خوݩ ۉ رٱزاقولی خوݩ.