یٱهۊدیٱت دین، فٱلسفٱ ۉ سٱبک زناٛیی قۉم یٱهۊد ٱ. یٱهۊدیٱت، ٱڤلی دین اْبراهیمی ۉ هٱم ڤ عٱقیدٱ فرٱ، ٱڤلی دین سامونجایافتٱ یٱکونٱپرٱست هساو مۊئٱ. تورات (کاْ ڤ اْنزمام نوییم ۉ کتوویم، کاْ کوملۊسشو تنخ نوم داشت) کتاو موقٱدٱس یٱهۊدیٱت ٱ. یٱهۊدیٱت شامل کوملۊس فراٛ د دیجایا مٱزهبی، تٱشریفات، تٱلٛؽا، ۉ مٱتنؽا مٱزهٱبی ئٱ. ایساْ بؽشتر یٱهۊدیا پاٛرۉ ساْ تٱلٛ اورتودوکس، لٛیبرال، ۉ موهافزٱکار ٱ ۉ کٱمترونٱ هٱم پاٛرۉ بازسازی هایی، قرائیم ۉ یٱهۊدیٱت اومانیستی هؽسن؛ د لٛهاز دیجایا مٱزهٱبی اؽ تٱلٛؽا فرٱ فٱرخدار هؽسن. د هالؽ کاْ یٱهۊدیا اورتودوکس باڤٱر ڤ ڤٱی تورات د لٛا خودا، پاٛرۉیی سٱخت د قانۊنؽا مٱزهٱبی، ۉ زهۊر مٱسیها موعۊد دارٱن، یٱهۊدیا لٛیبرال باڤٱر ڤ زناٛیی مودرن، اْستقلال شٱخسی، آزادٱندیشی دارٱن. ڤ باڤٱر یٱهۊدیا مٱزهٱبی، یٱهۊدیٱت، پاٛموݩ خودا ڤا بٱنی اْسرائیلٛ ٱ.

یٱهۊدیٱت کانۊن بؽشتر مٱتنؽا ۉ سونٱتؽا ئٱ ۉ ڤیرگار، اوسۊل ۉ ٱخلاق ڤٱ ڤ دینؽا اْبراهیمی دما خوش د جۏملٱ مٱسیهیٱت تٱسیر ڤسزایؽ نؽایٱ. ڤ تبق قانۊنؽا یٱهۊدیٱت، چاْ نوکیشؽا (کٱسؽایؽ کاْ ڤ ڤاستٱ اْزدڤاج د تاٛداد فرٱ کٱم د هٱر نٱسل ٱندوم جامعٱ یٱهۊدی بینٱ) ۉ چاْ کٱسؽایؽ کاْ د دا ۉ بوئاٛ یٱهۊدی اومانٱ ڤ دیر، یٱهۊدی هساو مۊئٱن. ٱرچاْ یٱهۊدیٱت یاٛ دین ٱ، ڤلی یٱهۊدیا یاٛ جٱرغٱ قۉمی-مٱزهٱبی ڤ هساو مؽان. مٱسلٱ نژادی ۉ تستؽا دی اْن اٛی فرٱ اؽ مٱسلٱ ناْ تٱئید مؽکٱ. دین یٱهۊدیٱت ڤیرگار دپسا ساْ تا چار هزار سالٱ دارٱ. یهۊد (יְהוּדָה)، کلٱماٛ عبری ئٱ، ڤ مٱنی ستۊدٱ ۉ هٱمچنیݩ سفٱتؽ اْکتسابی ئٱ کاْ ڤ ساکنؽا یٱهۊدیٱ، کوتؽ د سٱرزمیݩ اْسرائیلٛ کاْ سٱبت یٱهۊدا ڤ ڤٱ زناٛیی مؽکردن، داٛئٱ مۊئٱ، ڤلی هٱمچنوݩ قرؽ اْتقاد دارٱن د زیتر هٱمٱ بٱنی اْسرائیلٛ ناْ هٱم ڤ اؽ نوم ڤٱننٱ. د اؽروݩ د داسوݩ «جهۊد» ۉ «کلٛیمی» یٱنؽ پاٛرۉ مۊسا کلٛیم الله هٱم سی نوم نؽایئن یٱهۊدیا ڤ کار گرتٱ مۊئٱ. ڤ باڤٱر یٱهۊدیا مٱزهٱبی، ٱسل یٱهۊدیٱت د ڤٱداٛ خودا ڤا اْبراهیم، اْساق، ۉ یٱقۊب شرۊ مۊئٱ، ۉ رٱسمٱ ڤا نزۊل قانۊنؽا تورات ڤ مۊسا ۉ اندوم بٱنی اْسرائیلٛ ڤ سٱرزمیݩ موعۊد کامل مۊئٱ.

پاٛرۉیا یٱهۊدیٱت د فرٱ د ڤلاتؽا جهوݩ ساکن هؽسن. نفۊس یٱهۊدیا جهوݩ ۱۳٬۷۴۶٬۱۰۰ کٱس(۱۷٬۹۳۶٬۴۰۰، شامل کٱسؽایؽ کاْ ڤ هٱسب هلاخا یٱهۊدی قلٱم داد نمۊئٱ)، موعادل هدۊد ۰٫۱۹٪ نفۊس جهوݩ هؽ. هدۊد ۶٫۱ ملٛیوݩ کٱس ساکن اْسرائیلٛ ۉ ۵٬۲۷۵٬۰۰۰ (۶٫۸ ملٛیوݩ کولٛ) کٱس ساکن ڤلاتچٱیا یٱکاگرتٱ اْمریکا ۉ ۱٫۵ ملٛیوݩ کٱس د اورۊپا، ۉ مابٱقی د اوقیانۊسیٱ، هومبٱست اْمریکا ۉ اْفریقا ساکنٱن. یٱهۊدیا اؽروݩ دارا ڤیرگار ۲٬۷۰۰ سالٱ هؽسن ۉ ڤ هٱسب آمار ۱۳۹۱، ۸٬۷۵۶ یٱهۊدی ساکن اؽروݩ هؽسن.