مرگ لیتورژیک زبان
Liturgic Language Death

یکی از مراحل مرگ زبان ها مرگ لیتورژیک زبان است. البته همه زبان ها مرگ لیتورژیک ندارند و بسیاری از آنها وارد مرحله مرگ کامل می شوند.

اما مرگ لیتورژیک چیست و یعنی چه؟

مرگ لیتورژیک زبان به مرحله ای گفته می شود که زبان مادری جامعه گویشوران مرده باشد و زبان دیگری جایگزین آن شده باشد ولی زبان مادری هنوز در برخی موقعیت ها و شرایط کاربرد و حیاتی حداقلی داشته باشد.

بهترین نمونه مرگ لیتورژیک زبان، مرگ زبان عبری در جامعه یهود بود که علماء یهود در کتب دینی با آن سروکار داشتند خود لیتورژیLiturgy یعنی آیین نیایش ولی جامعه یهودیان در سرتاسر دنیا زبان منطقه ای که به آن مهاجرت کرده بودند را اکتساب کرده بودند.

از روی قیاس، چنین مرگی از زبان که فقط کاربرد آن در برخی موقعیت ها و مراسمات باشد را مرگ لیتورژیک زبان می گویند. آیا اگر زبان مردم لر بمیرد مرگ لیتورژیک را تجربه خواهد کرد و چگونه است؟

جواب: ممکن است در مراسم های عروسی برخی ترانه های لری پابرجا بماند کمااینکه لرهای فارس زبان شده در عصر ما در مراسمات خود از ترانه های لری استفاده می کنند. البته این یک احتمال است .

در حالی که زبان عبری دچار مرگ لیتورژیک شده بود و کاربرد آن تنها به کتب دینی و نیایش محدود شده بود با تشکیل دولت اسرائیل و برنامه های پیگیرانه جدی و صرف بودجه های کلان، دوباره زبان عبری از حالت لیتورژیک بیرون آمد و زبان خانه و خانواده و جامعه و مطبوعات در اسرائیل شد‌ که انگیزه های سیاسی و مذهبی قوی پشت این پروژه احیاء زبان عبری بود.

تنها زبان جهان که تاکنون پس از مرگ( البته مرگ لیتورژیک) زنده شده است زبان عبری بوده است.

غلامرضا مهرآموز